Restmens

In een soort dubbelverhaal, waarbij afgeteld wordt naar een voor beide hoofdpersonages belangwekkende gebeurtenis op de zondag die eraan komt, voert Marjolein Visser de lezer in haar debuutroman ‘Restmens’ mee in de gedachte-  en gevoelswereld van twee mensen die  veroordeeld zijn tot een bestaan aan de zijlijn van de samenleving. Of, zoals de die komende zondag veertig wordende David het verwoordt: net als de migranten en vluchtelingen, wier lot hij als socioloog bestudeerde voor hij in een brand blijvende letsels opliep en daardoor nu in een zorgcentrum verder moet leven, maakt hij deel uit van de ’restcategorie’. David leeft, daartoe bijna letterlijk gedwongen door het verzorgingsteam, toe naar zijn 40ste  verjaardag. Wie hij zal en wil uitnodigen, maakt het leeuwendeel uit van zijn overpeinzingen. Gaandeweg komt daarbij de figuur van Eefje voorop te staan, ‘ooit deed ze alles voor me omdat ze dat wou. Daarna deed ze alles voor me omdat ze vond dat dat moest. Nu ben ik niet meer de hoofdpersoon in haar leven. Ik ben in niemands leven de hoofdpersoon, zelfs in het mijne niet.’ (p. 94) De bedenkingen van David worden afgewisseld met de (fictieve) radio-uitzendingen die verzorgd worden door Kim, een jongen met een verstandelijke beperking. Hij leeft toe naar de zondag omdat dan, die dag en niet eerder, de Grote Club-bijeenkomst zal plaatsvinden, een soort verbond dat zal worden gesmeed tussen hem en zijn ouders. Wat David en Kim tot lotgenoten maakt, is de toch wel heel bepalende rol die hun respectieve moeder in hun leven heeft gespeeld. Dat Marjolein Visser de perspectiefwisselingen snel op elkaar laat volgen (één enkele keer uitgezonderd, wanneer zij – mede door haar opleiding als psycholoog en antropoloog – een breed uitdijende uiteenzetting inlast met als motiefzin: ‘verpakking maakt alles uit’)  maakt van ‘Restmens’ een roman waarbij de lezer telkens weer wordt uitgenodigd mee het plaatje in te kleuren. Hoe beide verhaallijnen elkaar kruisen, of nog: hoe beide personages in elkaars leven ingrijpen, wordt in het slotdeel duidelijk en leidt naar een verrassende ontknoping. Of hoe in het woord ‘restafval’ het laatste deel vervangen kan worden door ‘mens’.