Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Stemmen uit de stilte. Vaderspreuken uit de Egyptische woestijn I Vertaalwerkgroep Sint-Adelbertabdij Egmond 29/05/2023
Het ongerijmde leven van Martien Beversluis Lo van Driel 29/05/2023
De aarde volgens W.F. Hermans. De schrijver als geoloog Salomon Kroonenberg 29/05/2023
Het belang van de boerenzwaluw. Over de toekomst van de literaire uitgeverij Mireille Berman (red.) 29/05/2023
Natuur Marieke Lucas Rijneveld (samenst.) 29/05/2023
Israël. De zoektocht naar het beloofde land Coen Verbraak 29/05/2023
Balts Luuk Gruwez 29/05/2023
Leen Sanders. De bokser die levens redde in Auschwitz Erik Brouwer 29/05/2023
Houvast. Identiteit van een christen Jürgen Metepenningen 29/05/2023
Ngando en andere verhalen Paul Lomami Tshibamba 29/05/2023
Vindolanda Adrian Goldsworthy 29/05/2023
De Arabische veroveringen. De verspreiding van de islam en de eerste kalifaten Justin Marozzi 29/05/2023
Het ontstaan van de tijd. Mijn reis met Stephen Hawking voorbij de oerknal Thomas Hertog 29/05/2023
Vergeet je naam. Verhalen van Joodse onderduikkinderen Marcel Prins en Peter Henk Steenhuis 29/05/2023
De Pool (vert. Peter Bergsma) J.M. Coetzee 29/05/2023
Staan in de wereld van nu. Uitdagingen in een postchristelijke samenleving (vert. Frank Mulder) Jacques Ellul 29/05/2023
Vernietigen. (vert. Martin de Haan) Michel Houellebecq 15/05/2023
Poetins filosoof. Alexander Doegin Victor Kal 15/05/2023
Canon van 700 jaar Joods Nederland Tirtsah Levie Bernfeld en Bart Wallet 15/05/2023
Een wereld vol almanakken. 100 bijzondere exemplaren Frederik Schreuder 15/05/2023
12345678910...Laatste

1672. Het rampjaar van de Republiek

Arnout van Cruyningen
1672. Het rampjaar van de Republiek
Omniboek, 2022, 192 blz., EUR 20,00
ISBN: 9789401918862

Dit jaar is het net 350 jaar geleden dat de Republiek der Verenigde Provinciën zijn zogenaamde rampjaar beleefde. Toen vielen Engeland, Frankrijk en de prinsbisdommen Keulen en Münster de Republiek binnen en kwam het tot een uitbarsting van de interne strijd tussen staatsgezinden en prinsgezinden. Volgens een populair gezegde was ‘het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos’.
De uiterst productieve historicus Arnout van Cruyningen, gespecialiseerd in dynastieke en staatkundige geschiedenis van Nederland, schreef eerder al verschillende boeken over de Nederlandse geschiedenis. Recent verschenen van zijn hand onder andere De boekenkist van Hugo de Groot, De Koning van Hispanje, Johan van Oldenbarnevelt en 1572 Een kanteljaar in de Tachtigjarige Oorlog. In 1672 beschrijft hij Het rampjaar van de Republiek. Daarin wil hij het wat, hoe en waarom van het rampjaar duiden.
Dat doet hij binnen een bestek een 175 bladzijden. Eerst schetst Van Cruyningen de politieke ontwikkelingen in de Republiek der Verenigde Provinciën vanaf de Vrede van Munster (1648) met de binnenlandse spanningen tussen staatsgezinden of ‘Loevesteiners’ – naar het slot Loevestein, waar onder andere Hugo de Groot zat opgesloten en waaruit hij ontsnapte – en prinsgezinden. Die interne spanning vertaalde zich ook in de discussie over de volgen buitenlandse politiek, een alliantie met of tegen Frankrijk, dan wel tegen of met Engeland. Vervolgens beschrijft Van Cruyningen het rampjaar. Vroegere bestuurders moesten het veld ruimen, de gebroeders De Witt werden gelyncht en prins Willem III werd aangesteld als stadhouder en legeraanvoerder, waardoor het Eerste Stadhouderloos Tijdvak (1652-1672) ten einde kwam.
In de hoofdstukken drie tot zes portretteert Van Cruyningen systematisch de bij het conflict betrokken hoofdrolspelers. Langs de kant van de Republiek waren dat de onfortuinlijke gebroeders Johan en Cornelis de Witt, prins Willem van Oranje, Willem III, de legeraanvoerders en de vlootvoogd in Staatse dienst, Michiel de Ruyter. Langs Franse zijde waren de protagonisten Lodewijk XIV, de Zonnekoning, en zijn belangrijkste legeraanvoerders, Luxemburg, Condé en Turenne, langs Engelse kant koning Karel II en de Engelse ambassadeur in de Republiek, Sir William Temple, bekend van zijn alom geprezen Observations upon the United Provinces of the Netherlands, dat overigens in 1672 verscheen. Hoofdstuk zes behandelt dan de bij het conflict betrokken bisschoppen, de prinsbisschop van Keulen en de bisschop en vorst van Münster. In het laatste hoofdstuk beschrijft Van Cruyningen de nasleep van het conflict. 1672 maakte een einde aan het Eerste Stadhouderloos Tijdperk en achteraf gezien aan de macht en welvaart van de Republiek.
Kaders doorheen de tekst belichten aparte onderwerpen of bevatten relevante primaire bronnen uit 1672, waaronder uit de vermelde Observations van Temple. Het werk is verluchtigd met relevante kleurenillustraties uit de tijd zelf, die vaak een propagandistische inslag hadden, maar soms wel iets groter mochten zijn. Een chronologisch overzicht, een ‘Meer te weten komen over het Rampjaar’ met verwijzingen naar websites en musea en een ‘Verder lezen’ vervolledigen dit handig en overzichtelijk werk van dat voor de Republiek zo cruciale jaar 1672, dat ook onderwerp van de maand van de geschiedenis in Nederland is.

[Walter Smits - 20/09/2022]