Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Achter het glas Onno Kosters 01/07/2025
Artus Quellinus. Beeldhouwer van Amsterdam Bieke van der Mark (red.) 01/07/2025
Breken is bouwen. Vijfenzeventig jaar Vijftigers Graa Boomsma 01/07/2025
Het verhaal van Mevrouw Berg. Novellen (vert. Liesbeth Huijer) Ingvild H. Roshoi 01/07/2025
Over antieke wegen, een pelgrimage Rosita Steenbeek 01/07/2025
Napoleon en de paus. Het Concordaat van 1801 Pierre Trouillez 01/07/2025
Verborgen levens. Wat de nieuwste vondsten ons vertellen over de Vikingtijd (vert. Catalien en Willem van Paassen) Eleanor Barraclough 01/07/2025
De lijdende mens. Perspectieven op lijden, schuld en troost bij het boek Job Christophe Vekeman, Désanne van Brederode e.a. 01/07/2025
De ontdekking van de nacht Guy van Hoof 01/07/2025
Leo XIV. Apostel van de vrede Samuel Pruvot 01/07/2025
De mango van Mao. En ander fruit dat geschiedenis schreef (vert. Heijo Alting) Federico Kukso 23/06/2025
Een kwestie van uitvoering. De gemeente Amsterdam onder Duitse bezetting Jeroen Kemperman 23/06/2025
Voor God en den Congo! Het wel en wee van een afvallige Witte Pater (1880-1957) Wilbert Smulders 23/06/2025
De sprong in het licht. Marlow Moss (1889-1958) Florette Dijkstra 23/06/2025
Nog altijd storm (vert. Miek Zwamborn) Peter Handke 23/06/2025
De 44 beste gedichten van de Herman de Coninckprijs 2025 Erwin Jans e.a. 23/06/2025
De kortste geschiedenis van China (vert. Pon Ruiter) Linda Jaivin 23/06/2025
Seks, drugs en rock 'n' roll in Rembrandts tijd Benjamin B. Roberts 23/06/2025
Dievenland. Overleven in de middeleeuwen Janna Coomans 23/06/2025
Best of Buitengewoon Belgisch Bouwen 10. De 50 beste woningen uit 10 jaar ‘Buitengewoon Belgisch Bouwen’ Frank Berckmans en Grégory Mees 23/06/2025
12345678910...Laatste

Rebelse genieën. De eerste romantici en de uitvinding van het ik

Andrea Wulf
Rebelse genieën. De eerste romantici en de uitvinding van het ik
Atlas Contact, 2022, 586 blz., EUR 39,99
ISBN: 9789045039367

De Duits-Engelse auteur Andrea Wulf schreef eerder het goed onthaalde De uitvinder van de natuur. Het avontuurlijke leven van Alexander von Humboldt. Tijdens haar onderzoek voor dat boek werd haar aandacht getrokken op de Jena-kring, wat resulteerde in haar nieuwe werk Rebelse genieën. De eerste romantici en de uitvinding van het ik.
Wulf beschrijft daarin een cruciaal decennium in de westerse cultuur, dat zich afspeelde in Jena tussen de zomer van 1794 en oktober 1806. In het universiteitsstadje aan de Saale in Saksen-Weimar ontstond een informeel genootschap van nagenoeg alle grote geesten van de Duitse cultuur op dat moment, enigszins vergelijkbaar met de Bloomsburygroep in Londen aan het begin van de 20ste eeuw.
Wulf structureert haar boek chronologisch. Dramatis Personae en kaarten gaan aan de proloog vooraf. Ze vangt aan met een persoonlijke reflectie over het zelfbeschikkingsrecht van het vrije individu, vervolgens introduceert ze de muze van de Jena-kring, Caroline Böhmer-Schlegel-Schelling, die de spil vormt van haar relaas, en ten slotte schetst ze beknopt de ruimere historische context van Jena in Saksen-Weimar.
De Duitse verlichting bereikte circa 1790 haar summum met Kant. Tezelfdertijd oogstte de Franse Revolutie sympathie het Duitse rijk en werd ze druk becommentarieerd in Jena. Daar heerste een uitzonderlijk liberaal denkklimaat en was er amper censuur van de hertog van Saksen-Weimar. Duitslands meest gevierde dichter Goethe geraakte er innig bevriend met de vrijheidsgezinde toneelschrijver Schiller, Fichte ontwikkelde er zijn filosofie van het ik, de gebroeders August en Friedrich Schlegel ontpopten er zich als schrijvers en geduchte literaire critici, Friedrich Schelling onderzocht er de relatie tussen het individu en de natuur. De jong gestorven dichter Novalis oogstte er bewondering met zijn Europa en Hymnen aan de nacht. In de periferie van de Jena-kring circuleerden de gebroeders von Humboldt, de linguïst Wilhelm en de ontdekkingsreiziger Alexander, en de filosoof Hegel.
De leden van dat informele bonte genootschap begonnen op een radicaal nieuwe wijze na te denken over het ik. Ze huldigden de vrijheid van het individu, wat ze doorvoerden tot in hun persoonlijke relaties, met alle schandalen van dien. Maar ze zagen ook als eersten de beperkingen van de rationaliteit van de verlichting. Verbeelding moest zijn eigen plaats krijgen naast het verstand. Ze filosofeerden over de eenheid van de mens en de natuur, die ze zagen als een levend organisme, en over de ware aard van de vrijheid, die ook morele verplichtingen met zich meebracht. Daarmee ontketenden ze iets wat tot op de dag van vandaag doorwerkt. Sindsdien zijn wij kinderen van zowel de verlichting als de romantiek.
In de epiloog geeft Wulf hoe het de protagonisten verder verging en gaat ze in op de invloed van de Jena-kring via Madame de Staëls Over Duitsland. Door dat boek vonden de ideeën van de Jena-kring verspreiding in heel Europa en vond het door de Jena-kring als eerste gebezigde begrip romantiek ingang. Andrea Wulf schrijft onderhoudend. Het boek bevat twee kleurenkaternen. Meer dan honderd bladzijden bibliografie en noten en een register vervolledigen dit fascinerend relaas over het ontstaan van de romantiek.

[Walter Smits - 15/11/2022]