Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Mozart. De muziek, de mens, de vrijmetselarij David Vergauwen 21/04/2025
Kunst en leven in Rembrandts tijd Birgit Boelens, Paul Mosterd, Elizabeth Nogrady en Arthur R. Wheelock jr. (red.) 21/04/2025
Alexander de Grote. Triomf en tragiek van een veldheer. Vertaald door Julius Roos Quintus Curtius Rufus 21/04/2025
Complete gedichten. Met Latijnse tekst. Ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Ype de Jong Catullus 21/04/2025
Kalendergedichten. Fasti. Vertaald, ingeleid, en van aantekeningen voorzien door Piet Schrijvers Ovidius 21/04/2025
Gedaantewisselingen. Metamorfosen. Vertaald, ingeleid, en van aantekeningen voorzien door Piet Schrijvers Ovidius 21/04/2025
Zingen in het donker Nescio 21/04/2025
De drogreden Jo Claes 21/04/2025
Nederlandse bestuurders tijdens de Tweede Wereldoorlog. Trouw aan volk, vijand en vaderland Susan Scherpenisse, Ingrid van der Vlis, Jan Julia Zurné, Anne Petterson en Wim van Meurs 16/04/2025
Laat alleen rode bloemen bloeien. Wie telt mee in het China van Xi Jinping? Emily Feng 16/04/2025
De man in cel 401. De oorlogsjaren van Simon Willemse John Brosens 16/04/2025
Anselmus Poneli en Perry Pierik De kunst is een gulzig monster. Brieven 2018-2020 16/04/2025
De tegenstoot. Grebbeberg 12 en 13 mei 1940. Bataljon Jagers gesteld voor onmogelijke opdracht Jaap A. Kip 16/04/2025
Wilhelmus. Mijn grootvader bij de Waffen-SS Tim Berbers 12/04/2025
Wereldsteden van de Lage Landen. Stadsgeschiedenis van Nederland en België Nadia Bourras, Jan Hein Furnée, Hilde Greefs e.a. (red) 12/04/2025
Eeuwen des onderscheids. Een geschiedenis van middeleeuws Europa. Herziene uitgave Wim Blockmans en Peter Hoppenbrouwers 12/04/2025
De verre uithoeken van de bekende wereld. Een nieuwe geschiedenis van de oude beschavingen (vert. Aad Janssen en Joost Pollmann) Owen Rees 12/04/2025
Rexit. Leopold III en het tragische misverstand Vincent Stuer 12/04/2025
De geboorte van New York. Hoe het Nederlandse Manhattan in Engelse handen kwam (vert. Catalien van Paassen, Willem van Paassen en Jan Willem Reitsma) Russell Shorto 12/04/2025
De geboorte van de stad. Op zoek naar middeleeuws Amsterdam Emma Los en Erik Schmitz (red.) 12/04/2025
12345678910...Laatste

Carlota. De vrouw die rozen at

Kristien Dieltiens
Carlota. De vrouw die rozen at
Borgerhoff & Lamberigts, 2023, 469 blz., EUR 27,50
ISBN: 9789463935852

In haar Nawoord bij de roman ‘Carlota. De vrouw die rozen at’ omschrijft Kristien Dieltiens de onderliggende bedoeling die ze had met haar werk: ‘Dit boek is mijn vorm van eerherstel van een  vrouw die nooit het respect en de bewondering heeft gekregen die ze heeft verdiend.‘ (p. 463) De vrouw over wie het gaat: prinses Charlotte van België (1840-1927), dochter van Leopold I en voor een korte periode, door haar huwelijk met Maximiliaan van Oostenrijk, ooit keizerin van Mexico. Eens teruggekeerd naar Europa en in het ongewisse gelaten omtrent de dood van haar gemaal, wordt ze in Tervuren opgesloten, zogezegd omdat ze waanzinnig was geworden.
Het was haar Mexicaanse schoondochter die Kristien Dieltiens op het spoor zette van deze (bewust) vergeten figuur binnen het Belgische koningshuis.  In Mexico wordt de herinnering aan ‘mama Carlota’ nog steeds levendig gehouden, zeker om wat ze betekend heeft voor de gewone man en vrouw. Dieltiens vat het op een bepaald moment zo samen bij monde van Carlota zelf: ‘Ik zorgde voor werk voor ieder die het nodig had en ik ontwierp een wet die verhinderde dat er nog schatten uit het Azteekse rijk naar het buitenland konden worden vervoerd. Naar mijn model kwamen er hogescholen en academies voor muziek en schone kunsten zodat dit ook toegankelijk werd voor gewone mensen.’ (p. 346)
Het oogt mooi allemaal, het klopt allemaal -Dieltiens heeft zich grondig gedocumenteerd –,maar achter deze laag van de werkelijkheid gaat een realiteit schuil die laat zien hoe eenzaam Charlotte moet geweest zijn. Nadrukkelijk wordt gefocust op wat zij heeft gemist in haar leven: ze was 10 toen haar moeder stierf, en nu ze terugblikt op haar leven weet ze: ’Alles had te maken met maman’ (p. 90). Echt contact, en al zeker niet als het zou gaan om een vorm van tederheid en bescherming, met haar vader is er niet  – Leopold ‘geneest’ niet van zijn eerste liefde die onmogelijk werd gemaakt omdat zij van lagere adel was, de dood van zijn eerste vrouw en het verlies van zijn doodgeboren zoontje hebben hem voor altijd gekwetst, van liefde was er binnen zijn huwelijk met Louise-Marie van Orléans geen sprake (‘Hoe snel na het huwelijk mijn vader zijn toevlucht had genomen tot een minnares en hoe mijn moeder zich had teruggetrokken in haar boeken, in liefdadigheid, haar harpspel en in het schilderen van rozenaquarellen.’ (p. 166) Ook met haar broers Leo en Philippe is er nauwelijks sprake van een familieband. Wel is het Leo die haar wijst op haar situatie: ‘Wij, kinderen van vorsten, zijn niet meer dan een soort pact. Aan onze naam, ons lijf en onze afkomst hangen gebiedsuitbreidingen, allianties en landstreken vast. En jij, de nog niet volgroeide vrouw, moet voor een troonopvolger zorgen. Begrijp dit dan toch! Wij zijn fokvee, lieve, naïeve zus! Jouw Max trouwt niet met een vrouw, maar met een land. Een man trouwt niet met een vrouw, maar met een dynastie.’ (p. 242) 
Hoe Kristien Dieltiens alle informatie die zij op het spoor is gekomen – en hier volgt zij nauwgezet de historische werkelijkheid – tot een meeslepende en overtuigende roman heeft weten om te bouwen, blijft een krachttoer, die mij doet terugdenken aan haar roman ‘Kelderkind’ (2012), over de vondeling Kaspar Hauser. Fictie (o.m. de zwarte kamenier Gentil die Carlota als ‘geschenk’ wordt aangeboden) en realiteit lopen door elkaar heen. Voor de auteur kwam het erop aan nergens de geloofwaardigheid in het gedrang te brengen. Dat aan de persoonlijke emoties van Charlotte / Carlota geen enkele toegeving werd gedaan, wordt in beeld gebracht door het gekonkelfoes van de gezagsdragers – van het koningshuis tot politici en zelfs de paus – die haar tot de waanzin en zelfs tot zelfverminking drijven en haar zelfs zouden moeten doen geloven dat het kind dat zij ooit heeft gedragen, nooit heeft bestaan en alles terug te voeren zou zijn tot een schijnzwangerschap. In haar ballingsoord Tervuren schrijft Carlota haar herinneringen neer. Schitterend effenaf is de vondst van Dieltiens dat Charlotte zich richt tot ‘liefste B.’. Wie achter deze aanduiding schuilgaat, wordt pas aan het slot van de roman duidelijk gemaakt. En hoe belangrijk een figuur als Destina (‘het lot’) is geweest als persoonlijke hofdame wordt gaandeweg de roman steeds explicieter aangereikt, met vragen rond haar of ze nu al of niet echt bestaan moet hebben. En het motief van de rozen (cfr. de ondertitel van de roman) overspant het geheel van de vertelling over de vrouw die doodgezwegen werd of doodgezwegen moest worden.  
‘Carlota’ is door de aanpak en door de meeslepende verteltrant een roman die een breed lezerspubliek zal weten aan te spreken. 

[Jooris van Hulle - 14/03/2023]