Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
In Birkenau. Een getuigenis Rosa de Winter-Levy 21/03/2023
Op weg naar een luisterende kerk. Synodale ervaringen in verleden en heden Jos Moons, Karim Schelkens, en Sjoerd Mulder (red.) 21/03/2023
Schwalbe. Het verzwegen verhaal van het Belgisch voetbal tijdens Wereldoorlog II Kurt Deswert 21/03/2023
Kind van Maria en Mao. Het verhaal van een generatie Jos Palm 21/03/2023
Bedekt. Een antropologische geschiedenis van de cache-sexe Philip E.V. Van Kerrebroeck 21/03/2023
Alles onder controle. Leven in de kieren van de Chinese dictatuur Eva Rammeloo 21/03/2023
Opstand in de Nederlanden. De Tachtigjarige Oorlog 1568 – 1648 Arnout van Cruyningen 21/03/2023
Over de betekenis van muziek (vert. Thomas Crombez) Susanne Langer 21/03/2023
Leven en werk van Jan Veth. Bezorgd, geïllustreerd en toegelicht door Anton van der Lem Johan Huizinga 21/03/2023
Het verhaal van Vlaanderen. De geschiedenis van de prehistorie tot nu Harry De Paepe 21/03/2023
Het paard van mijn vader Jozef Deleu 14/03/2023
Carlota. De vrouw die rozen at Kristien Dieltiens 14/03/2023
Troje is nooit veroverd! Trojaanse redevoering - Or. 11 (vert. Floris Overduin) Dio Chrysostomus 13/03/2023
Vrijheid en duisternis. Hoe “Dialectiek van de verlichting” het boek van de eeuw werd Martin Mittelmeier 13/03/2023
Het Delft van Vermeer Esther Scholten en Hester Schölvinck (red.) 13/03/2023
De vuurtoren van Stalingrad Iain MacGregor 13/03/2023
Tijdgeest. Een perspectief op mens en tijd Rik Torfs 13/03/2023
Iconen Erik Vlaminck 13/03/2023
Geheugen, geschiedenis, beschaving Mira Feticu 13/03/2023
Koude oorlogsbuit. Totalitarisme. Over Stalin, archieven en Hannah Arendt. Een politiek essay Charles Ducal 13/03/2023
12345678910...Laatste

Carlota. De vrouw die rozen at

Kristien Dieltiens
Carlota. De vrouw die rozen at
Borgerhoff & Lamberigts, 2023, 469 blz., EUR 27,50
ISBN: 9789463935852

In haar Nawoord bij de roman ‘Carlota. De vrouw die rozen at’ omschrijft Kristien Dieltiens de onderliggende bedoeling die ze had met haar werk: ‘Dit boek is mijn vorm van eerherstel van een  vrouw die nooit het respect en de bewondering heeft gekregen die ze heeft verdiend.‘ (p. 463) De vrouw over wie het gaat: prinses Charlotte van België (1840-1927), dochter van Leopold I en voor een korte periode, door haar huwelijk met Maximiliaan van Oostenrijk, ooit keizerin van Mexico. Eens teruggekeerd naar Europa en in het ongewisse gelaten omtrent de dood van haar gemaal, wordt ze in Tervuren opgesloten, zogezegd omdat ze waanzinnig was geworden.
Het was haar Mexicaanse schoondochter die Kristien Dieltiens op het spoor zette van deze (bewust) vergeten figuur binnen het Belgische koningshuis.  In Mexico wordt de herinnering aan ‘mama Carlota’ nog steeds levendig gehouden, zeker om wat ze betekend heeft voor de gewone man en vrouw. Dieltiens vat het op een bepaald moment zo samen bij monde van Carlota zelf: ‘Ik zorgde voor werk voor ieder die het nodig had en ik ontwierp een wet die verhinderde dat er nog schatten uit het Azteekse rijk naar het buitenland konden worden vervoerd. Naar mijn model kwamen er hogescholen en academies voor muziek en schone kunsten zodat dit ook toegankelijk werd voor gewone mensen.’ (p. 346)
Het oogt mooi allemaal, het klopt allemaal -Dieltiens heeft zich grondig gedocumenteerd –,maar achter deze laag van de werkelijkheid gaat een realiteit schuil die laat zien hoe eenzaam Charlotte moet geweest zijn. Nadrukkelijk wordt gefocust op wat zij heeft gemist in haar leven: ze was 10 toen haar moeder stierf, en nu ze terugblikt op haar leven weet ze: ’Alles had te maken met maman’ (p. 90). Echt contact, en al zeker niet als het zou gaan om een vorm van tederheid en bescherming, met haar vader is er niet  – Leopold ‘geneest’ niet van zijn eerste liefde die onmogelijk werd gemaakt omdat zij van lagere adel was, de dood van zijn eerste vrouw en het verlies van zijn doodgeboren zoontje hebben hem voor altijd gekwetst, van liefde was er binnen zijn huwelijk met Louise-Marie van Orléans geen sprake (‘Hoe snel na het huwelijk mijn vader zijn toevlucht had genomen tot een minnares en hoe mijn moeder zich had teruggetrokken in haar boeken, in liefdadigheid, haar harpspel en in het schilderen van rozenaquarellen.’ (p. 166) Ook met haar broers Leo en Philippe is er nauwelijks sprake van een familieband. Wel is het Leo die haar wijst op haar situatie: ‘Wij, kinderen van vorsten, zijn niet meer dan een soort pact. Aan onze naam, ons lijf en onze afkomst hangen gebiedsuitbreidingen, allianties en landstreken vast. En jij, de nog niet volgroeide vrouw, moet voor een troonopvolger zorgen. Begrijp dit dan toch! Wij zijn fokvee, lieve, naïeve zus! Jouw Max trouwt niet met een vrouw, maar met een land. Een man trouwt niet met een vrouw, maar met een dynastie.’ (p. 242) 
Hoe Kristien Dieltiens alle informatie die zij op het spoor is gekomen – en hier volgt zij nauwgezet de historische werkelijkheid – tot een meeslepende en overtuigende roman heeft weten om te bouwen, blijft een krachttoer, die mij doet terugdenken aan haar roman ‘Kelderkind’ (2012), over de vondeling Kaspar Hauser. Fictie (o.m. de zwarte kamenier Gentil die Carlota als ‘geschenk’ wordt aangeboden) en realiteit lopen door elkaar heen. Voor de auteur kwam het erop aan nergens de geloofwaardigheid in het gedrang te brengen. Dat aan de persoonlijke emoties van Charlotte / Carlota geen enkele toegeving werd gedaan, wordt in beeld gebracht door het gekonkelfoes van de gezagsdragers – van het koningshuis tot politici en zelfs de paus – die haar tot de waanzin en zelfs tot zelfverminking drijven en haar zelfs zouden moeten doen geloven dat het kind dat zij ooit heeft gedragen, nooit heeft bestaan en alles terug te voeren zou zijn tot een schijnzwangerschap. In haar ballingsoord Tervuren schrijft Carlota haar herinneringen neer. Schitterend effenaf is de vondst van Dieltiens dat Charlotte zich richt tot ‘liefste B.’. Wie achter deze aanduiding schuilgaat, wordt pas aan het slot van de roman duidelijk gemaakt. En hoe belangrijk een figuur als Destina (‘het lot’) is geweest als persoonlijke hofdame wordt gaandeweg de roman steeds explicieter aangereikt, met vragen rond haar of ze nu al of niet echt bestaan moet hebben. En het motief van de rozen (cfr. de ondertitel van de roman) overspant het geheel van de vertelling over de vrouw die doodgezwegen werd of doodgezwegen moest worden.  
‘Carlota’ is door de aanpak en door de meeslepende verteltrant een roman die een breed lezerspubliek zal weten aan te spreken. 

[Jooris van Hulle - 14/03/2023]