Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Onder de zwarte zon. De verleiding van de nazi-mystiek Rolf Wennekes 18/03/2024
Dans dans revolutie Lisa Weeda 18/03/2024
Kleine potentaten. Autoritaire Europese leiders tijdens het interbellum Jacques Neeven (red.) 18/03/2024
De maestro met de breinaald. Op zoek naar het geheim van de grote dirigenten Christiaan Kuyvenhoven 18/03/2024
De afrekening. Geweld tegen collaborateurs in Antwerpen, 1918 en 1944-1945 Antoon Vrints 18/03/2024
De bolle Gogh Jaap Cohen 18/03/2024
De Koude Oorlog John Lewis Gaddis 18/03/2024
Tussen de legers. Grensreportages (vert. Els Snick en studenten van de Vertalersvakschool; ill. Koen Broucke) Joseph Roth 18/03/2024
Moeders. Heiligen Dieuwertje Mertens 18/03/2024
Plato van Athene. Een leven als filosoof Robin Waterfield 18/03/2024
Levenskunst uit de Griekse oudheid. Teksten van de Griekse cynici Georg Luck 18/03/2024
Ochtend en avond. Roman (vert. Marianne Molenaar) Jon Fosse 18/03/2024
De moord op commendatore (vert. Elbrich Fennema en Luk Van Haute) Haruki Murakami 18/03/2024
Mesjogge bezitsdrang. Brieven van twee boekenverzamelaars Dik van der Meulen en Alexander Reeuwijk 18/03/2024
Hogere machten Joost de Vries 18/03/2024
De duivel in elk van ons. Van Holocaust tot terrorisme: hoe gewone mensen in staat zijn tot buitengewoon kwaad Christophe Busch 04/03/2024
Het kruis. Biografie van een symbool: kunst, traditie, geschiedenis Alfred C. Bronswijk 04/03/2024
De mens achter de monnik. Een leven in dagboeken Thomas Merton 04/03/2024
De werkplaats van de meester. Richard Wagners ideeën over muziekdrama Philip Westbroek 04/03/2024
XVIII. De adembenemende 18e Eeuw. Revolutionairen, avonturiers, libertijnen & puriteinen; het tijdperk dat de wereld voorgoed veranderde Francis Weyns 04/03/2024
12345678910...Laatste

Carlota. De vrouw die rozen at

Kristien Dieltiens
Carlota. De vrouw die rozen at
Borgerhoff & Lamberigts, 2023, 469 blz., EUR 27,50
ISBN: 9789463935852

In haar Nawoord bij de roman ‘Carlota. De vrouw die rozen at’ omschrijft Kristien Dieltiens de onderliggende bedoeling die ze had met haar werk: ‘Dit boek is mijn vorm van eerherstel van een  vrouw die nooit het respect en de bewondering heeft gekregen die ze heeft verdiend.‘ (p. 463) De vrouw over wie het gaat: prinses Charlotte van België (1840-1927), dochter van Leopold I en voor een korte periode, door haar huwelijk met Maximiliaan van Oostenrijk, ooit keizerin van Mexico. Eens teruggekeerd naar Europa en in het ongewisse gelaten omtrent de dood van haar gemaal, wordt ze in Tervuren opgesloten, zogezegd omdat ze waanzinnig was geworden.
Het was haar Mexicaanse schoondochter die Kristien Dieltiens op het spoor zette van deze (bewust) vergeten figuur binnen het Belgische koningshuis.  In Mexico wordt de herinnering aan ‘mama Carlota’ nog steeds levendig gehouden, zeker om wat ze betekend heeft voor de gewone man en vrouw. Dieltiens vat het op een bepaald moment zo samen bij monde van Carlota zelf: ‘Ik zorgde voor werk voor ieder die het nodig had en ik ontwierp een wet die verhinderde dat er nog schatten uit het Azteekse rijk naar het buitenland konden worden vervoerd. Naar mijn model kwamen er hogescholen en academies voor muziek en schone kunsten zodat dit ook toegankelijk werd voor gewone mensen.’ (p. 346)
Het oogt mooi allemaal, het klopt allemaal -Dieltiens heeft zich grondig gedocumenteerd –,maar achter deze laag van de werkelijkheid gaat een realiteit schuil die laat zien hoe eenzaam Charlotte moet geweest zijn. Nadrukkelijk wordt gefocust op wat zij heeft gemist in haar leven: ze was 10 toen haar moeder stierf, en nu ze terugblikt op haar leven weet ze: ’Alles had te maken met maman’ (p. 90). Echt contact, en al zeker niet als het zou gaan om een vorm van tederheid en bescherming, met haar vader is er niet  – Leopold ‘geneest’ niet van zijn eerste liefde die onmogelijk werd gemaakt omdat zij van lagere adel was, de dood van zijn eerste vrouw en het verlies van zijn doodgeboren zoontje hebben hem voor altijd gekwetst, van liefde was er binnen zijn huwelijk met Louise-Marie van Orléans geen sprake (‘Hoe snel na het huwelijk mijn vader zijn toevlucht had genomen tot een minnares en hoe mijn moeder zich had teruggetrokken in haar boeken, in liefdadigheid, haar harpspel en in het schilderen van rozenaquarellen.’ (p. 166) Ook met haar broers Leo en Philippe is er nauwelijks sprake van een familieband. Wel is het Leo die haar wijst op haar situatie: ‘Wij, kinderen van vorsten, zijn niet meer dan een soort pact. Aan onze naam, ons lijf en onze afkomst hangen gebiedsuitbreidingen, allianties en landstreken vast. En jij, de nog niet volgroeide vrouw, moet voor een troonopvolger zorgen. Begrijp dit dan toch! Wij zijn fokvee, lieve, naïeve zus! Jouw Max trouwt niet met een vrouw, maar met een land. Een man trouwt niet met een vrouw, maar met een dynastie.’ (p. 242) 
Hoe Kristien Dieltiens alle informatie die zij op het spoor is gekomen – en hier volgt zij nauwgezet de historische werkelijkheid – tot een meeslepende en overtuigende roman heeft weten om te bouwen, blijft een krachttoer, die mij doet terugdenken aan haar roman ‘Kelderkind’ (2012), over de vondeling Kaspar Hauser. Fictie (o.m. de zwarte kamenier Gentil die Carlota als ‘geschenk’ wordt aangeboden) en realiteit lopen door elkaar heen. Voor de auteur kwam het erop aan nergens de geloofwaardigheid in het gedrang te brengen. Dat aan de persoonlijke emoties van Charlotte / Carlota geen enkele toegeving werd gedaan, wordt in beeld gebracht door het gekonkelfoes van de gezagsdragers – van het koningshuis tot politici en zelfs de paus – die haar tot de waanzin en zelfs tot zelfverminking drijven en haar zelfs zouden moeten doen geloven dat het kind dat zij ooit heeft gedragen, nooit heeft bestaan en alles terug te voeren zou zijn tot een schijnzwangerschap. In haar ballingsoord Tervuren schrijft Carlota haar herinneringen neer. Schitterend effenaf is de vondst van Dieltiens dat Charlotte zich richt tot ‘liefste B.’. Wie achter deze aanduiding schuilgaat, wordt pas aan het slot van de roman duidelijk gemaakt. En hoe belangrijk een figuur als Destina (‘het lot’) is geweest als persoonlijke hofdame wordt gaandeweg de roman steeds explicieter aangereikt, met vragen rond haar of ze nu al of niet echt bestaan moet hebben. En het motief van de rozen (cfr. de ondertitel van de roman) overspant het geheel van de vertelling over de vrouw die doodgezwegen werd of doodgezwegen moest worden.  
‘Carlota’ is door de aanpak en door de meeslepende verteltrant een roman die een breed lezerspubliek zal weten aan te spreken. 

[Jooris van Hulle - 14/03/2023]