Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Trein naar Kamakura. Japan, een literaire reis Luk van Haute 06/10/2025
De minder bekende broer van Jack (voorw. Rachel Cusk; vert. Roos van de Wardt) Barbara Trapido 06/10/2025
In Nederland gebleven. De geschiedenis van Molukkers, 1951-2025 Henk Smeets en Fridus Steijlen 06/10/2025
The Grand Tour. Bestemming Italië Ariane van Suchtelen (red.) 06/10/2025
De 19 treinen naar Sobibor Elie A. Cohen 06/10/2025
Vier namen. De noodlottige verzetsgeschiedenis van mijn familie Kees Sietsma 06/10/2025
Het bed met de gouden poot (vert. en naw. Brenda Lelie) Zigmund Skujins 06/10/2025
Lois Dodd. Framing the Ephemeral Phil Alexandre, Louise Bjeldbak Henriksen e.a. 06/10/2025
Anderen. Een Drents dorp, de Koude Oorlog en de lange arm van de CIA Emiel Hakkenes 06/10/2025
Begrijp jij Centraal-Europa nog? Op reis door heden en verleden Hans Luiten 06/10/2025
Waarom we vrede willen, maar oorlog voeren. Een geschiedenis van de mensheid Harald Meller, Kai Michel en Carel van Schaik 06/10/2025
Het Spaanse mirakel. Democratisering, modernisering en europeanisering, 1975-2025 Otto Holman 06/10/2025
Frantz Fanon. Een leven in revoluties Adam Shatz 06/10/2025
Ik bepaal! Napoleon en Nederland Hans van Koningsbrugge 06/10/2025
Het zeeheldenboek. Geroemde en verguisde admiraals Ronald Prud’homme van Reine 06/10/2025
Burgers aan de macht. Een geschiedenis van landsadvocaten, raadpensionarissen en Oranjepaladijnen Arnout van Cruyningen 06/10/2025
De middeleeuwen. Een nieuwe geschiedenis Dan Jones 06/10/2025
Blije Kermisdagen. Feesten in de Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden (1500-1800) Emma D'haene 06/10/2025
Schijnoffers Daan Heerma van Voss 06/10/2025
Late vader Thomas Rosenboom 06/10/2025
12345678910...Laatste

Een wereld vol almanakken. 100 bijzondere exemplaren

Frederik Schreuder
Een wereld vol almanakken. 100 bijzondere exemplaren
Walburg Pers, 2023, 221 blz., EUR 34,99
ISBN: 9789462499188

Almanakken werden eeuwenlang dagelijks gebruikt door mensen uit alle lagen van de bevolking. Ze boden praktische informatie, zoals een kalender met de godsdienstige feestdagen, gegevens over de opkomst en ondergang van de zon, de schijngestalten van de maan, zons- en maanverduisteringen, weersvoorspellingen, aankondigingen van markten en kermissen, vertrektijden van trekschuiten en postkoetsen, medische adviezen en nog veel meer praktische wetenswaardigheden. Bovendien bevatten ze vaak amusement in de vorm van verhalen, rijmpjes, grappige anekdotes en raadsels, vaak vergezeld van humoristische illustraties. Een huis zonder almanak werd beschouwd als een schip zonder kompas.
Er werden miljoenen almanakken in verschillende vormen en materialen gemaakt, maar ze bleven amper bewaard, omdat ze na het verstrijken van het jaar, dus na bewezen dienst, vaak afgedankt en weggegooid werden, of, zoals in China, ritueel verbrand.
De Nederlandse huisarts Frederik Schreuder verzamelde gedurende veertig jaar almanakken, niet alleen uit Nederland, maar uit de hele wereld. In Een wereld vol almanakken toont hij 100 bijzondere exemplaren uit zijn collectie, die een zevenvoud daarvan bedraagt. Hij wil de schoonheid en de diversiteit van almanakken wereldwijd laten zien, maar ook de gebruikssporen, zoals moddervegen in een boerenalmanak, dagboekaantekeningen van kooplieden in hun comptoiralmanakken of de notities van scheepskapiteins in hun nautische almanakken.
In een beknopte inleiding behandelt Schreuder achtereenvolgens de Grieks-Egyptische herkomst van het woord almanak, via de Arabieren geïntroduceerd in Europa, de Arabische almanakken, het verschil tussen de jaarlijks terugkerende almanakken en de jaren overstijgende kalender, lange tijd als synoniemen door elkaar gebruikt, en ten slotte de vorm en de ontwikkeling van de almanakken, gekenmerkt door een enorme verscheidenheid.
In het corpus presenteert Schreuder dan de honderd geselecteerde almanakken in chronologische volgorde. Hij begint met een Frans calendarium uit de 15de eeuw. Uit de 16de eeuw en 17de eeuw weerhoudt hij telkens vier almanakken. Uit de 18de eeuw toont hij vijfendertig exemplaren en uit de 19de eeuw niet minder dan eenenveertig. De 20ste eeuw moet het stellen met vijftien items. Van elke almanak staan één of enkele bladzijden prachtig afgebeeld op de linkerpagina, terwijl hij op de rechterpagina elke afgebeelde almanak historisch duidt door een beschrijving van de herkomst en de inhoud met daarbij aandacht voor de tijdrekenkundige aspecten.
Onomstotelijk blijkt dat de inhoud en de vorm nogal kon variëren en evolueren. Er waren almanakken in velerlei soorten en maten, soms als eenbladskalender aan de muur, maar meestal in een handzaam formaat in boekvorm. Almanakken blijken ingezet te worden voor verschillende ideologische doeleinden, bijvoorbeeld als een middel om zich te verzetten tegen de slavernij (nr. 58) of als een instrument voor pure indoctrinatie (nr. 94). De voor de westerling meest exotische exemplaren zijn afkomstig uit de wereld buiten Europa.
Een samenvatting in het Nederlands en het Engels en een literatuurlijst vervolledigen dit zoals steeds door Uitgeverij Walburg Pers fraai uitgegeven boek van Frederik Schreuder.

[Walter Smits - 15/05/2023]