Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Het bewijs van mijn onschuld (vert. Dennis Keesmaat en Joris Vermeulen) Jonathan Coe 13/01/2025
Homo ludens. Proeve ener bepaling van het spel-element der cultuur. Bezorgd, geïllustreerd en toegelicht door Anton van der Lem Johan Huizinga 13/01/2025
Lichtvang Allard Schröder 10/01/2025
Ondraaglijke lichtheid Ilja Leonard Pfeijffer 10/01/2025
Een dag als een andere Diane Broeckhoven 10/01/2025
Het Baltisch station Thomas Heerma van Voss 10/01/2025
Luc. Luc De Vos 2014 hier Geert Bonne 10/01/2025
Blue Whisky Bart Chabot 10/01/2025
Vrijheid. Herinneringen 1954-2021 Angela Merkel (met Beate Baumann) 10/01/2025
Verzamelde gedichten Jean Pierre Rawie 10/01/2025
Vrouwen van papier Gita Deneckere, Iduna Paalman e.a. 10/01/2025
Alle tijden zijn onzeker Joke van Leeuwen 06/01/2025
Het mysterie van God (vert. Vincent Hunink; inl. Wim Verbaal) Anselmus van Canterbury 06/01/2025
Cadeaus. Klassieke wijsheid over geven en ontvangen Emilia Menkveld en Maurits Lesmeister 06/01/2025
Nederlandse kolonisten in Amerika en de Liga der Irokezen Willem F. Korthals Altes 06/01/2025
Inquisitie in de middeleeuwen. Veroordeeld tot de brandstapel Bernadette Demeulenaere 06/01/2025
Moeders, mystici en maîtresses. Vrouwen in de vroege middeleeuwen Luit van der Tuuk 06/01/2025
Onrust in Den Haag. Vier eeuwen oorlog, conflict en protest Marieke van Delft, Herman Rosenberg, Onno Sinke en Lex van Tilborg (red.) 06/01/2025
Ségurant. De drakenridder (vert. Nathalie Tabury en Annelies Kin) Emanuele Arioli 06/01/2025
Carthago: ooit verwoest, nooit verdwenen (Zenobiareeks 10) Diederik Burgersdijk en Dirk Vervenne (red.) 06/01/2025
12345678910...Laatste

Een wereld vol almanakken. 100 bijzondere exemplaren

Frederik Schreuder
Een wereld vol almanakken. 100 bijzondere exemplaren
Walburg Pers, 2023, 221 blz., EUR 34,99
ISBN: 9789462499188

Almanakken werden eeuwenlang dagelijks gebruikt door mensen uit alle lagen van de bevolking. Ze boden praktische informatie, zoals een kalender met de godsdienstige feestdagen, gegevens over de opkomst en ondergang van de zon, de schijngestalten van de maan, zons- en maanverduisteringen, weersvoorspellingen, aankondigingen van markten en kermissen, vertrektijden van trekschuiten en postkoetsen, medische adviezen en nog veel meer praktische wetenswaardigheden. Bovendien bevatten ze vaak amusement in de vorm van verhalen, rijmpjes, grappige anekdotes en raadsels, vaak vergezeld van humoristische illustraties. Een huis zonder almanak werd beschouwd als een schip zonder kompas.
Er werden miljoenen almanakken in verschillende vormen en materialen gemaakt, maar ze bleven amper bewaard, omdat ze na het verstrijken van het jaar, dus na bewezen dienst, vaak afgedankt en weggegooid werden, of, zoals in China, ritueel verbrand.
De Nederlandse huisarts Frederik Schreuder verzamelde gedurende veertig jaar almanakken, niet alleen uit Nederland, maar uit de hele wereld. In Een wereld vol almanakken toont hij 100 bijzondere exemplaren uit zijn collectie, die een zevenvoud daarvan bedraagt. Hij wil de schoonheid en de diversiteit van almanakken wereldwijd laten zien, maar ook de gebruikssporen, zoals moddervegen in een boerenalmanak, dagboekaantekeningen van kooplieden in hun comptoiralmanakken of de notities van scheepskapiteins in hun nautische almanakken.
In een beknopte inleiding behandelt Schreuder achtereenvolgens de Grieks-Egyptische herkomst van het woord almanak, via de Arabieren geïntroduceerd in Europa, de Arabische almanakken, het verschil tussen de jaarlijks terugkerende almanakken en de jaren overstijgende kalender, lange tijd als synoniemen door elkaar gebruikt, en ten slotte de vorm en de ontwikkeling van de almanakken, gekenmerkt door een enorme verscheidenheid.
In het corpus presenteert Schreuder dan de honderd geselecteerde almanakken in chronologische volgorde. Hij begint met een Frans calendarium uit de 15de eeuw. Uit de 16de eeuw en 17de eeuw weerhoudt hij telkens vier almanakken. Uit de 18de eeuw toont hij vijfendertig exemplaren en uit de 19de eeuw niet minder dan eenenveertig. De 20ste eeuw moet het stellen met vijftien items. Van elke almanak staan één of enkele bladzijden prachtig afgebeeld op de linkerpagina, terwijl hij op de rechterpagina elke afgebeelde almanak historisch duidt door een beschrijving van de herkomst en de inhoud met daarbij aandacht voor de tijdrekenkundige aspecten.
Onomstotelijk blijkt dat de inhoud en de vorm nogal kon variëren en evolueren. Er waren almanakken in velerlei soorten en maten, soms als eenbladskalender aan de muur, maar meestal in een handzaam formaat in boekvorm. Almanakken blijken ingezet te worden voor verschillende ideologische doeleinden, bijvoorbeeld als een middel om zich te verzetten tegen de slavernij (nr. 58) of als een instrument voor pure indoctrinatie (nr. 94). De voor de westerling meest exotische exemplaren zijn afkomstig uit de wereld buiten Europa.
Een samenvatting in het Nederlands en het Engels en een literatuurlijst vervolledigen dit zoals steeds door Uitgeverij Walburg Pers fraai uitgegeven boek van Frederik Schreuder.

[Walter Smits - 15/05/2023]