Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Schaaknovelle (vert. Ria van Hengel) Stefan Zweig 15/10/2024
Theodor Sanders 1847-1927. De vergeten compagnon van Berlage Arjan den Boer 14/10/2024
Sporen van Drie Oktober. Tastbare herinneringen van beleg en ontzet van Leiden Ruurd Kok 14/10/2024
De heks van Gottem. Het waargebeurde verhaal van Tanneke Sconyncx verteld door haar afstammeling van de elfde generatie Frederic Vermeulen 14/10/2024
Heksen. Een wereldgeschiedenis in dertien heksenprocessen, van de middeleeuwen tot nu. (vert. Gretske de Haan en Marieke van Muijden) Marion Gibson 14/10/2024
De moord op Julius Caesar. Een reconstructie (vert. Roelof Posthuma) Barry Strauss 14/10/2024
‘Ik heet Lies!’ De vergeten geschiedenis van de Hollandkinder Jeroen Terlingen 14/10/2024
In de schaduwen van de toekomst. Essays over expressionistische films Dorian d’Oliveira 14/10/2024
Margaretha van Parma. Keizersdochter tussen macht en imago Katrien Lichtert (red.) 14/10/2024
Perspectieven. Roman (vert. Liesbeth van Nes) Laurent Binet 14/10/2024
Sontag. Haar leven en werk (vert. Lidwien Biekmann en Koos Mebius) Benjamin Moser 14/10/2024
Nationalisme. Een wereldgeschiedenis Eric Storm 14/10/2024
Eindspel 1944. Hoe Stalin de oorlog won Jonathan Dimbleby 14/10/2024
Het is een cadeautje. Boekhandelsverhalen R. Dahl e.a. 14/10/2024
Van Bohemen. Spraakmakende verhalen van tien generaties boeren (1558-2024) Igo & Petra van Bohemen 14/10/2024
Jopie Huisman. Schilder van het mededogen Eelke Lok 14/10/2024
Speelbal van de goden (vert. Paul van den Hout) Stephen Fry 30/09/2024
Licht van mijn ogen. Moederschap in de middeleeuwen María Jesús Fuente 30/09/2024
Lou Salomé, een vrijgevochten vrouw Jacob Slavenburg 30/09/2024
Justinianus. Keizer, soldaat, heilige (vert. Arian Verheij) Peter Sarris 30/09/2024
12345678910...Laatste

De wiegjes van Lebensborn. Seksualiteit, voortplanting en kinderroof in het Derde Rijk

Eric Bauwens
De wiegjes van Lebensborn. Seksualiteit, voortplanting en kinderroof in het Derde Rijk
Vrijdag, 2023, 279 blz., EUR 25,00
ISBN: 9789464341881


Lebensborn was een instelling van de SS en stond open voor zuivere Ariërs. Vrouwen konden er pas terecht na een grondige selectie en keuring. Het was vooral bedoeld voor frontsoldaten van de Waffen-SS, met blauwe ogen, blonde haren, een zuivere stamboom en voor hen die zich aan het front onderscheiden hadden. Zij werden door Himmler aangemoedigd om er een vriendin, liefst een tweede vrouw, op na te houden die ook alle Arische eigenschappen bezat. Op die manier wilde Heinrich Himmler met zijn ‘dekhengsten’, die liefst een tiental jaren ouder waren dan hun partner, een bijdrage leveren aan de creatie van een nieuwe adel, zelfs van een Nieuwe Mens. Lebensborn groeide uit tot zijn lievelingsproject dat hij tot in detail opvolgde. 
Het grootse project was een verzameling van comfortabele tehuizen waar zwangere vrouwen opgenomen werden, verzorgd werden en hun kinderen konden baren in een huiselijke omgeving. Het op de wereld zetten van kinderen buiten het huwelijk werd door de meeste Duitsers, ondanks de doordringing van de maatschappij door de NS-ideologie, nog altijd als aanstootgevend ervaren. Daarom konden vrouwen die ongewenst zwanger waren of hun kind niet wilden houden, het zonder enig probleem afstaan ter adoptie door kinderloze SS-echtparen. Alles gebeurde anoniem zodat de meisjes thuis geen problemen kregen, en beschermd werden. Een sociale instelling was Lebensborn geenszins. Gezien de strenge selectiecriteria kon niet iedere zwangere vrouw er terecht.
Gezien de rol van SS-Reichsführer Himmler in verband met Lebensborn wordt er in het goed gedocumenteerde boek van Eric Bauwens vrij veel aandacht aan hem besteed. Als voormalig kippenkweker en landbouwingenieur was hij steeds obsessief geïnteresseerd geweest in het kweken van betere dierenrassen. Hij en zijn medewerkers wilden dat ook doen met mensen. Zij dachten dat te kunnen doen door het kweken van een fysiek, mentaal en moreel superieure mensensoort. Himmler was een dromer met bizarre illusies. Hij was ervan overtuigd dat er na de oorlog niet alleen een nieuwe wereldorde zou komen, maar ook een nieuwe maatschappij, die gedomineerd zou worden door de nakomelingen van zijn SS’ers, geboren in de Lebensborntehuizen. Daarenboven waren er voortdurend nieuwe ‘edele’  SS’ers nodig om hun aan het front gesneuvelde kameraden te vervangen.
De natuurlijke methode was voor hem te traag. Daarom werden er ook op grootschalige wijze kinderen geroofd. Dat gebeurde vooral in Polen en in de andere bezette gebieden van Oost-Europa. Blonde en blauwogige kinderen werden door daartoe opgeleide SS-ploegen ontvoerd. Ze gingen daarbij uiterst brutaal te werk. Hun echte ouders hadden geen enkele inbreng, wisten niet eens waar hun kinderen naartoe gebracht werden. Doorgaans werden ze naar Duitsland gebracht waar ze in speciale Lebensborntehuizen onderworpen werden aan een uiterst strenge verduitsing. Hun oorspronkelijke namen werden verduitst en ze mochten hun moedertaal niet meer spreken. Eenmaal het verduitsingsproces geslaagd was, werden de meeste ter adoptie aangeboden. Kinderloze echtparen of jonge weduwen kregen hierbij voorrang. 
Op het einde van de oorlog ontstonden er opnieuw drama’s. De geadopteerde kinderen dienden terug naar hun natuurlijke ouders gebracht te worden. Veel kinderen herkenden hun ouders niet meer, konden niet meer met hen spreken en wilden bij hun nieuwe ouders blijven. Er speelden zich vreselijke taferelen af. Andere kinderen doolden rond in het verslagen Duitsland. Schrijver behandeld in zijn verzorgd uitgegeven boek heel wat van die toestanden.
De voormalige officier Bauwens heeft het allemaal met veel geduld, energie en doorzettingsvermogen nauwkeurig uitgeplozen. Het helder geschreven boek beschrijft ook de toestanden in de Lebensbornhuizen in bezet Europa. Ook in de Belgische Ardennen was er een dergelijk huis gevestigd. Het had een eerder slechte reputatie. Met voetnoten, bibliografie en een personen- en een plaatsnamenregister.

[Pieter Jan Verstraete - 06/11/2023]