Het internationale landschap. Schilderen in de buitenlucht in de negentiende eeuw

Nog tot 9 juni kan de kunstliefhebber in Rijksmuseum Twenthe in Enschedede tentoonstelling 'Het internationale landschap. Schilderen in de buitenlucht in de 19de eeuw' bezoeken. In die periode exploreren kunstenaars wereldwijd het eigen landschap en proberen dat natuurgetrouw te tonen. Ze willen af van de gekunstelde romantische landschappen; wat ze tekenen en schilderen is herkenbaar voor de toeschouwer. Die evolutie voltrekt zich niet alleen in West-Europa maar ook inde Verenigde Staten, Rusland, Korea, China en Japan. Wereldwijd ontdekken kunstenaars hun eigen landschap, gaan op zoek naar het unieke in hun eigen omgeving en trachten dit op een eigen manier vorm te geven. De plain-air schilderkunst wordt gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw toonaangevend. De tentoonstelling én de bijhorende catalogus tonen de wereldwijde opkomst van kunstenaarskolonies, zoals de School van Barbizon, de Haagse School en de Hudson River School. Kunstenaars ontdekten en exploreerden hun eigen landschap, geïnspireerd door het unieke ervan. In het voormalige Russische keizerrijk trekken kunstenaars van de groep ‘De Zwervers’ door het land en schilderen het eigen bos- en weidelandschap. En ook in Japan trekken kunstenaars erop uit om het eigen landschap te tekenen en te schilderen. Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw zijn ook de vrouwelijke landschapsschilders in opkomst. Marie Bilders-van Bosse en Betzy Akersloot-Berg zijn daarvan Nederlandse vertegenwoordigers. In de Verenigde Staten sluiten Susie Barstow en Julie Hart Beers zich aan bij de Hudson River School.

In de tentoonstelling ruim 70 werken van over de hele wereld thematisch samengebracht rond vijf thema’s: Bergen / Bos/ Weide, rivieren, vergezichten / Winter / Zee. Zo zijn  de werken ook in de catalogus gegroepeerd. Het toont duidelijk de overeenkomsten tussen kunstenaars van over de hele wereld. Naast het woord vooraf en een inleidend essay bevat het boek zes bijdragen waarin achtereenvolgens het beloofde landschap, de kunstenaars van de Hudson River School, Finland, het Japanse landschap op papier, vrouwelijke kunstenaars en tenslotte het landschap in de Russische kunst aan bod komen. Voor deze ambitieuze tentoonstelling werkt Rijksmuseum Twenthe samen met het Ateneum Art Museum in Helsinki en het National Museum of Estonia in Tallinn. Daarnaast zijn er bruiklenen uit tal van musea.                                                             
“Het internationale landschap” is een ‘rijk’ boek: rijk door de fraaie weergave van de tentoongestelde werken, maar ook rijk door de bijzonder interessante essays. Het boek wordt afgesloten met een bibliografie die de lezer toelaat zich verder te verdiepen in de materie en door een eindnotenapparaat.