Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Schaaknovelle (vert. Ria van Hengel) Stefan Zweig 15/10/2024
Theodor Sanders 1847-1927. De vergeten compagnon van Berlage Arjan den Boer 14/10/2024
Sporen van Drie Oktober. Tastbare herinneringen van beleg en ontzet van Leiden Ruurd Kok 14/10/2024
De heks van Gottem. Het waargebeurde verhaal van Tanneke Sconyncx verteld door haar afstammeling van de elfde generatie Frederic Vermeulen 14/10/2024
Heksen. Een wereldgeschiedenis in dertien heksenprocessen, van de middeleeuwen tot nu. (vert. Gretske de Haan en Marieke van Muijden) Marion Gibson 14/10/2024
De moord op Julius Caesar. Een reconstructie (vert. Roelof Posthuma) Barry Strauss 14/10/2024
‘Ik heet Lies!’ De vergeten geschiedenis van de Hollandkinder Jeroen Terlingen 14/10/2024
In de schaduwen van de toekomst. Essays over expressionistische films Dorian d’Oliveira 14/10/2024
Margaretha van Parma. Keizersdochter tussen macht en imago Katrien Lichtert (red.) 14/10/2024
Perspectieven. Roman (vert. Liesbeth van Nes) Laurent Binet 14/10/2024
Sontag. Haar leven en werk (vert. Lidwien Biekmann en Koos Mebius) Benjamin Moser 14/10/2024
Nationalisme. Een wereldgeschiedenis Eric Storm 14/10/2024
Eindspel 1944. Hoe Stalin de oorlog won Jonathan Dimbleby 14/10/2024
Het is een cadeautje. Boekhandelsverhalen R. Dahl e.a. 14/10/2024
Van Bohemen. Spraakmakende verhalen van tien generaties boeren (1558-2024) Igo & Petra van Bohemen 14/10/2024
Jopie Huisman. Schilder van het mededogen Eelke Lok 14/10/2024
Speelbal van de goden (vert. Paul van den Hout) Stephen Fry 30/09/2024
Licht van mijn ogen. Moederschap in de middeleeuwen María Jesús Fuente 30/09/2024
Lou Salomé, een vrijgevochten vrouw Jacob Slavenburg 30/09/2024
Justinianus. Keizer, soldaat, heilige (vert. Arian Verheij) Peter Sarris 30/09/2024
12345678910...Laatste

Uitgewist. Roman (vert. Arie van der Ent)

Sasja Filipenko
Uitgewist. Roman (vert. Arie van der Ent)
Meridiaan Uitgevers, 2024, 239 blz., EUR 23,99
ISBN: 9789493169180

De Wit-Rus Sasja Filipenko is persona non grata in zijn vaderland. Zijn kritiek op het corrupte bewind van president Alexander Lukasjenko, op de censuur en de foltering van politieke gevangenen, wordt hem niet in dank afgenomen. Bovendien vinden de  boeken van Filipenko internationale verspreiding. De roman ‘Uitgewist’ dateert van 2017. Twee verhalen spiegelen zich aan elkaar. De dertigjarige Aleksandr heeft net zijn vrouw verloren. Het begin van haar zwangerschap viel samen met de diagnose van een terminale kanker. Ze wil niettemin haar kind ter wereld brengen en dat gebeurt ook, weliswaar weken na haar hersendood. Aleksandr en het drie maanden oude kind huren een flat in Minsk, waar hij kennismaakt met de andere bewoner van het huis, de negentigjarige Tatjana. Nog voor Alzheimer haar langetermijngeheugen heeft uitgewist, vertelt zij haar levensverhaal. Ook Tatjana’s moeder overleefde de geboorte van haar dochter niet. Haar vader verloor prompt zijn godsgeloof, zweerde bij Descartes en de rede, en vestigde zijn hoop op de nieuwe Sovjetmens. Hij vertrok in 1919 met zijn dochter uit London, op weg naar dit beloofde land. Tatjana gaat er jaren later werken als secretaresse en vertaalster bij Buitenlandse Zaken. Vrienden verdwijnen vanaf 1937, als Stalin met grote willekeur vermeende “vijanden” van het regime “uitwist”. Geen toeval dat Tatjana haar verhaal “een biografie van de angst” noemt. Als in 1941 Duitsland het niet-aanvalspact opzegt en Rusland binnenvalt, is de verrassing groot. Haar echtgenoot vertrekt naar het front en wordt in Roemenië gevangen genomen. Dat ontdekt zij bij het vertalen van een document. Zij vindt zijn naam terug op een lange lijst van het Rode Kruis. Maar een gevangene is in de ogen van Stalin en zijn trawanten een verrader die geweigerd heeft totterdood door te vechten. Zelfs familie van zulke “verraders”  - zij en haar dochtertje in dit geval - riskeert de kogel of de goelag. Ten einde raad wist zij de naam van haar man en vervangt hem door een andere, die bijgevolg tweemaal op de lijst vermeld wordt, wat haar bedrukt en zal blijven achtervolgen. Als zij op het eind van de oorlog gearresteerd wordt, denkt zij ten onrechte dat deze vervalsing de oorzaak is van haar arrestatie, mishandeling, verkrachting en uiteindelijk een uitputtende treinreis naar een gevangenkamp, waar ze dankzij haar ervaring als secretaresse de vreselijke omstandigheden overleeft. Maar het geweld is uiteindelijk psychologisch: “Niet het kamp vormt de detentie van de mens, hij zit niet in het kamp gevangen, maar in zichzelf.” Tatjana zal nog lang op haar bevrijding en haar rehabilitatie moeten wachten. Haar dochter verhongerde in een kindertehuis en haar gerepatrieerde echtgenoot kreeg de kogel. Sasja Filipenko vertelt dit dubbele verhaal van overleven, waarbij dat van Tatjana wel centraal staat, op een zenuwachtige, vinnig converserende wijze. Hij gebruikt daarbij uitvoerig, zelfs ten overvloede , de missives van het Rode kruis, de Zweedse bemiddelaars of het Vaticaan. Verzoeken tot uitwisseling van gevangenen botsten telkens op de weigering van Kameraad Molotov om te onderhandelen. Alsof een krijsgevangene geen burger meer kan zijn. Hij is uitgewist, net als het geheugen van Tatjana die haar verhaal nog op de valreep kon voortvertellen.

[Johan De Haes - 06/06/2024]