Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Ontketend Boris Johnson 26/12/2024
Otto en Adya van Rees. Pioniers binnen de avant-garde Irène Lesparre 26/12/2024
Mechelen, 1940-1945. Biografie van een stad in oorlog Geert Clerbout en An Rydant 26/12/2024
De Psalmen van de Vroege Kerk vertaald uit de Septuaginta NN 26/12/2024
Nieuwe Testament met Joodse toelichtingen Amy-Jill Levine en Marc Zvi Brettler (red.) 26/12/2024
Stalingrad Vasili Grossman 26/12/2024
Geduld met God. Twijfel als brug tussen geloven en niet-geloven. Jubileumeditie Tomáš Halík 26/12/2024
Revolutiekoorts. Onrust en oproer in november 1918 Wouter Linmans 26/12/2024
Geef me de ruimte. Het eigenzinnige leven van Thea Beckman Vivian de Gier 26/12/2024
Wolf Lara Taveirne 26/12/2024
Verdraaid verleden. De zwarte bladzijden uit een familiealbum Joop Boelens 26/12/2024
Heilige woorden: een rondleiding door de geschriften van het Nieuwe Testament en het vroege christendom Danie͏̈l De Waele 15/12/2024
De engel van het verdwijnen. Roman (vert. Roel Schuyt) Slobodan Snajder 15/12/2024
Geweld. Een geschiedenis van het moderne Europa Maarten van Alstein 15/12/2024
De Bijbel. Een wereldgeschiedenis (vert. Mario Molegraaf) Bruce Gordon 15/12/2024
De terreur van het optimisme. Manon Roland en de Franse Revolutie Jelle Dehaen 15/12/2024
Alexander aan het einde van de wereld. De vergeten laatste jaren van Alexander de Grote (vert. Maarten van der Werf en Huub Stegeman) Rachel Kousser 15/12/2024
Achter de Muur. Oost-Duitsland, 1949-1990 Katja Hoyer 15/12/2024
Instagrammable. Kunst, beeld en sociale media Koenraad Jonckheere 15/12/2024
Spreken of breken Marlies van Bouwel 15/12/2024
12345678910...Laatste

Muze en Mennisten. Doperse presentie in de Nederlandstalige literatuur

Alfred R. van Wijk
Muze en Mennisten. Doperse presentie in de Nederlandstalige literatuur
Verloren, 2024, 258 blz., EUR 25,00
ISBN: 9789464550771

De Nederlandse theoloog en doopsgezinde predikant Alfred van Wijk bleef na zijn emeritaat actief als kerkhistorisch onderzoeker. In ‘Muze en Mennisten’ onderzoekt hij de ‘Doperse presentie in de Nederlandstalige literatuur’. Hij wilde het imago van de wederdopers in de Nederlandstalige en in de in het Nederlands vertaalde literatuur grondig in kaart brengen.
De wederdopers of anabaptisten behoorden tot de radicale reformatie, wilden leven als de eerste christenen en predikten pacifisme, volledige gelijkheid en gemeenschap van goederen. Vanwege het radicale karakter werden zij zowel door de andere protestanten als door de katholieken streng vervolgd. De beweging kon in de Nederlanden overleven rond de Fries Menno Simons, vandaar ‘mennisten’, dat Van Dale evenwel schrijft als ‘menisten’.
Van Wijk vertrekt van de vaststelling dat gelet op het relatief geringe aantal doopsgezinden dat deel uitmaakte van de Nederlandse bevolking, hun gemeenschappelijke bijdrage aan de Nederlandse cultuur aanzienlijk was. Doopsgezinden werden meer dan eens in de kunsten geportretteerd en deden veel literair stof opwaaien. De vreedzame mennisten, die leefden onder de dominerende gereformeerden, gaven blijkbaar meer aanleiding tot literaire expressie dan de eveneens getolereerde katholieken of joden. Door dopers zo talrijk in hun werk een plaats te geven droegen auteurs bedoeld of onbedoeld bij aan een bepaalde beeldvorming van de mennisten. Dat imago wil Van Wijk nauwkeurig onderzoeken.
De auteur betrekt in zijn studie zowel gecanoniseerde als nauwelijks bekende auteurs, evenals jeugdliteratuur, maar beperkt zich wel tot bellettrie. Het voorliggende boek is een verkorte representatieve selectie van een veel omvangrijker werk en bevat voet- noch eindnoten en evenmin een bibliografie en een register. Voor het volledige werk met literatuur en noten wordt verwezen naar een document op de website van de uitgeverij.
Van Wijk structureert zijn representatiestudie chronologisch. Hij beschrijft stelselmatig hoe de doopsgezinden in de loop der eeuwen in de Nederlandstalige literatuur beschreven werden en stelt dat de specifieke tijdscontext het dopers imago sterk bepaalde. Tot circa 1780 overheerste verguizing. In de 16de werden ze negatief bejegend omwille van hun afwijkende theologie, maar ook enigszins bewonderd om hun standvastigheid, zoals verwoord in martelaarsliederen. Ook in de Gouden Eeuw werden ze nog scheef bekeken omwille van hun pacifisme en omdat de doperse opvattingen over wilsvrijheid haaks stonden op het dominante gereformeerde leerpunt van de voorbeschikking. Pas in de periode van de verlichting kwam er een aanzet tot verandering in hun voorstelling. Een positieve imagokentering kwam er in de 19de-eeuwse historische romans, terwijl in de beeldvorming vanaf de 20ste eeuw tot op vandaag vooral aandacht ging naar hun bijzondere geschiedenis met de nadruk op hun sociale rechtvaardigheid en hun geweldloosheid.
Drie intermezzo’s beschrijven de benamingen die voor dopers werden gebruikt, en de Nederlandse zegswijzen en uitdrukkingen waarin de combinatie met ‘mennist’ voorkomt.
Alfred van Wijk schreef een mooie representatiestudie van een voor de Vlaamse lezer minder gekende religieuze minderheid in de Nederlanden. Zijn boek opent ook nieuwe perspectieven op ook in Vlaanderen gekende literatuur uit de Gouden Eeuw.

[Walter Smits - 24/10/2024]