Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Jan Mankes. Mooie dingen zijn zoo eenvoudig Jelle Bouwhuis en Han Steenbruggen (red.) 04/02/2025
Kunst in het Vlaams Parlement Petra Gunst, Zeynep Kubat e.a. 03/02/2025
Mulhacén Jonas Bruyneel 03/02/2025
Mijn vrienden/ Armand (vert. Wim Ver Elst) Emmanuel Bove 03/02/2025
Minuscula Patrick Lateur 03/02/2025
Joan Miró. Sculptures Brigitte Bloksma, Adrien Maeght e.a. 03/02/2025
Het hart van het huis. De neogotische kapel in het aartsbisschoppelijk paleis, Utrecht P.M.C. Verhoeven en J.L.W.M. Zuijdwijk (red.) 27/01/2025
Het voetkussenboek Jos Vos 27/01/2025
Hoe Van Gogh naar Groningen kwam Mariëtta Jansen, Belle de Rode, Anneke de Vries e.a. 27/01/2025
Hoop. Over een verstandige verhouding tot de wereld Philipp Blom 27/01/2025
Een jongen van de Krekebeek Marcel Vanslembrouck 27/01/2025
Marianne von Werefkin. Pionier van het expressionisme Beatrice von Borman, Mara Folini Ceccarelli e.a. 27/01/2025
Verzet en overgave: brieven en aantekeningen uit de gevangenis (vert. L.W. Lagendijk) 6de dr. Dietrich Bonhoeffer 27/01/2025
De grote scheiding: een droom (vert. Henriët Ferguson) 9de dr. C.S. Lewis 27/01/2025
Wonder, wonderlijk. Oefeningen in geloof Stephan Sanders 27/01/2025
Van catacombe tot Sixtijnse kapel. Geloof verbeeld in de vroegchristelijke tijd, middeleeuwen en Renaissance Peter van Dael 27/01/2025
Het bewijs van mijn onschuld (vert. Dennis Keesmaat en Joris Vermeulen) Jonathan Coe 13/01/2025
Homo ludens. Proeve ener bepaling van het spel-element der cultuur. Bezorgd, geïllustreerd en toegelicht door Anton van der Lem Johan Huizinga 13/01/2025
Lichtvang Allard Schröder 10/01/2025
Ondraaglijke lichtheid Ilja Leonard Pfeijffer 10/01/2025
12345678910...Laatste

Muze en Mennisten. Doperse presentie in de Nederlandstalige literatuur

Alfred R. van Wijk
Muze en Mennisten. Doperse presentie in de Nederlandstalige literatuur
Verloren, 2024, 258 blz., EUR 25,00
ISBN: 9789464550771

De Nederlandse theoloog en doopsgezinde predikant Alfred van Wijk bleef na zijn emeritaat actief als kerkhistorisch onderzoeker. In ‘Muze en Mennisten’ onderzoekt hij de ‘Doperse presentie in de Nederlandstalige literatuur’. Hij wilde het imago van de wederdopers in de Nederlandstalige en in de in het Nederlands vertaalde literatuur grondig in kaart brengen.
De wederdopers of anabaptisten behoorden tot de radicale reformatie, wilden leven als de eerste christenen en predikten pacifisme, volledige gelijkheid en gemeenschap van goederen. Vanwege het radicale karakter werden zij zowel door de andere protestanten als door de katholieken streng vervolgd. De beweging kon in de Nederlanden overleven rond de Fries Menno Simons, vandaar ‘mennisten’, dat Van Dale evenwel schrijft als ‘menisten’.
Van Wijk vertrekt van de vaststelling dat gelet op het relatief geringe aantal doopsgezinden dat deel uitmaakte van de Nederlandse bevolking, hun gemeenschappelijke bijdrage aan de Nederlandse cultuur aanzienlijk was. Doopsgezinden werden meer dan eens in de kunsten geportretteerd en deden veel literair stof opwaaien. De vreedzame mennisten, die leefden onder de dominerende gereformeerden, gaven blijkbaar meer aanleiding tot literaire expressie dan de eveneens getolereerde katholieken of joden. Door dopers zo talrijk in hun werk een plaats te geven droegen auteurs bedoeld of onbedoeld bij aan een bepaalde beeldvorming van de mennisten. Dat imago wil Van Wijk nauwkeurig onderzoeken.
De auteur betrekt in zijn studie zowel gecanoniseerde als nauwelijks bekende auteurs, evenals jeugdliteratuur, maar beperkt zich wel tot bellettrie. Het voorliggende boek is een verkorte representatieve selectie van een veel omvangrijker werk en bevat voet- noch eindnoten en evenmin een bibliografie en een register. Voor het volledige werk met literatuur en noten wordt verwezen naar een document op de website van de uitgeverij.
Van Wijk structureert zijn representatiestudie chronologisch. Hij beschrijft stelselmatig hoe de doopsgezinden in de loop der eeuwen in de Nederlandstalige literatuur beschreven werden en stelt dat de specifieke tijdscontext het dopers imago sterk bepaalde. Tot circa 1780 overheerste verguizing. In de 16de werden ze negatief bejegend omwille van hun afwijkende theologie, maar ook enigszins bewonderd om hun standvastigheid, zoals verwoord in martelaarsliederen. Ook in de Gouden Eeuw werden ze nog scheef bekeken omwille van hun pacifisme en omdat de doperse opvattingen over wilsvrijheid haaks stonden op het dominante gereformeerde leerpunt van de voorbeschikking. Pas in de periode van de verlichting kwam er een aanzet tot verandering in hun voorstelling. Een positieve imagokentering kwam er in de 19de-eeuwse historische romans, terwijl in de beeldvorming vanaf de 20ste eeuw tot op vandaag vooral aandacht ging naar hun bijzondere geschiedenis met de nadruk op hun sociale rechtvaardigheid en hun geweldloosheid.
Drie intermezzo’s beschrijven de benamingen die voor dopers werden gebruikt, en de Nederlandse zegswijzen en uitdrukkingen waarin de combinatie met ‘mennist’ voorkomt.
Alfred van Wijk schreef een mooie representatiestudie van een voor de Vlaamse lezer minder gekende religieuze minderheid in de Nederlanden. Zijn boek opent ook nieuwe perspectieven op ook in Vlaanderen gekende literatuur uit de Gouden Eeuw.

[Walter Smits - 24/10/2024]