Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Jan Mankes. Mooie dingen zijn zoo eenvoudig Jelle Bouwhuis en Han Steenbruggen (red.) 04/02/2025
Kunst in het Vlaams Parlement Petra Gunst, Zeynep Kubat e.a. 03/02/2025
Mulhacén Jonas Bruyneel 03/02/2025
Mijn vrienden/ Armand (vert. Wim Ver Elst) Emmanuel Bove 03/02/2025
Minuscula Patrick Lateur 03/02/2025
Joan Miró. Sculptures Brigitte Bloksma, Adrien Maeght e.a. 03/02/2025
Het hart van het huis. De neogotische kapel in het aartsbisschoppelijk paleis, Utrecht P.M.C. Verhoeven en J.L.W.M. Zuijdwijk (red.) 27/01/2025
Het voetkussenboek Jos Vos 27/01/2025
Hoe Van Gogh naar Groningen kwam Mariëtta Jansen, Belle de Rode, Anneke de Vries e.a. 27/01/2025
Hoop. Over een verstandige verhouding tot de wereld Philipp Blom 27/01/2025
Een jongen van de Krekebeek Marcel Vanslembrouck 27/01/2025
Marianne von Werefkin. Pionier van het expressionisme Beatrice von Borman, Mara Folini Ceccarelli e.a. 27/01/2025
Verzet en overgave: brieven en aantekeningen uit de gevangenis (vert. L.W. Lagendijk) 6de dr. Dietrich Bonhoeffer 27/01/2025
De grote scheiding: een droom (vert. Henriët Ferguson) 9de dr. C.S. Lewis 27/01/2025
Wonder, wonderlijk. Oefeningen in geloof Stephan Sanders 27/01/2025
Van catacombe tot Sixtijnse kapel. Geloof verbeeld in de vroegchristelijke tijd, middeleeuwen en Renaissance Peter van Dael 27/01/2025
Het bewijs van mijn onschuld (vert. Dennis Keesmaat en Joris Vermeulen) Jonathan Coe 13/01/2025
Homo ludens. Proeve ener bepaling van het spel-element der cultuur. Bezorgd, geïllustreerd en toegelicht door Anton van der Lem Johan Huizinga 13/01/2025
Lichtvang Allard Schröder 10/01/2025
Ondraaglijke lichtheid Ilja Leonard Pfeijffer 10/01/2025
12345678910...Laatste

De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)

Jonas Roelens
De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)
Sterck & De Vreese, 2024, 256 blz., EUR 27,90
ISBN: 9789464712261

Sodomie, afgeleid van de Bijbelse stad Sodom, was een breed containerbegrip in de late middeleeuwen om een hele reeks seksuele handelingen te omschrijven. Die hadden met elkaar gemeen dat ze niet op de voortplanting gericht waren en bijgevolg de goddelijke orde ontwrichtten. De term werd vooral gebruikt om seks tussen mannen te beschrijven. Sodomie was zo verwerpelijk dat het woord uitspreken al een misdaad leek.
In ‘De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)’ presenteert Jonas Roelens een Nederlandstalige bewerking van zijn in het Engels verschenen academische monografie, die zijn doctoraal proefschrift internationale bekendheid gaf. De auteur is postdoctoraal onderzoeker en docent gendergeschiedenis aan de Universiteit Gent.
De historicus stootte op de stilte rond de ‘tegennatuurlijke’ zonde en als gevolg daarvan op laconieke bronnen. Na intensief speuren in de archieven naar sodomieprocessen in de Zuidelijke Nederlanden kon hij meer dan vierhonderd individuen tijdens meer dan tweehonderd processen identificeren. Hij wilde ook doordringen naar de achterliggende mentaliteiten, waardoor sodomie en de vervolging van minderheden een opstap worden om samenlevingen in de late middeleeuwen en de vroegmoderne tijd beter te begrijpen.
De auteur structureert zijn werk in bevattelijke hoofdstukken. Het eerste deel schetst het algemeen kader. Na methodologische beschouwingen over het in kaart brengen van (hoofdstuk 1) en het discours over sodomie (hoofdstuk 2), kwantificeert hij de sodomievervolging in tijd en ruimte (hoofdstuk 3). Het hoogtepunt ervan situeerde zich in de Zuidelijke Nederlanden tussen 1400 en 1525 met een uitschieter in het laatmiddeleeuwse Brugge. Hij duidt het verschijnsel sociologisch via het zondebokmechanisme (hoofdstuk 4). In het tweede deel (hoofdstukken 5 tot en met 10) focust hij op het sociale profiel van de vervolgden (burgers, edelen, clerici, vreemdelingen, vrouwen en jongeren). In het derde deel komt de stedelijke gemeenschap opnieuw aan bod met het belang van roddels (hoofdstuk 11), van de geschreven propaganda (hoofdstuk 12) en van het verschil tussen het intellectuele en het populaire discours over homo-erotische handelingen (hoofdstuk 13).
Roelens vertrekt telkens van concrete verhalen. Hij benadert het verleden in zijn eigen historische context met veel aandacht voor bottom-up-verklaringen. Hij weet een plausibele verklaring te bieden waarom het in de 15de eeuw tot een hoogtepunt in de sodomievervolging in de Zuidelijke Nederlanden kwam, hoewel hij ook wijst op de beperkingen van zijn verklaring, gezien de verschillen tussen bijvoorbeeld Brugge en Gent.
Roelens laat zien dat de manier waarop samenlevingen in het verleden met in hun ogen ongewenste individuen omgingen, veel zegt over dat verleden, maar ook over onze tijd. Inzicht in de dynamieken van angst, polarisatie en marginalisering die tot vervolging leiden, helpt misschien inzicht te krijgen in de factoren die intolerantie in de hand werken in onze tijd, waarin sommige politici ook seksuele minderheidsgroepen op de korrel nemen.
Zwart-witafbeeldingen in de tekst en achteraan een beredeneerde bibliografie en een bijlage met zestien tabellen vervolledigen deze relevante historische monografie, die vernieuwend mentaliteits-historisch onderzoek toegankelijk maakt voor een breed publiek.

[Walter Smits - 25/11/2024]