Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Mozart. De muziek, de mens, de vrijmetselarij David Vergauwen 21/04/2025
Kunst en leven in Rembrandts tijd Birgit Boelens, Paul Mosterd, Elizabeth Nogrady en Arthur R. Wheelock jr. (red.) 21/04/2025
Alexander de Grote. Triomf en tragiek van een veldheer. Vertaald door Julius Roos Quintus Curtius Rufus 21/04/2025
Complete gedichten. Met Latijnse tekst. Ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Ype de Jong Catullus 21/04/2025
Kalendergedichten. Fasti. Vertaald, ingeleid, en van aantekeningen voorzien door Piet Schrijvers Ovidius 21/04/2025
Gedaantewisselingen. Metamorfosen. Vertaald, ingeleid, en van aantekeningen voorzien door Piet Schrijvers Ovidius 21/04/2025
Zingen in het donker Nescio 21/04/2025
De drogreden Jo Claes 21/04/2025
Nederlandse bestuurders tijdens de Tweede Wereldoorlog. Trouw aan volk, vijand en vaderland Susan Scherpenisse, Ingrid van der Vlis, Jan Julia Zurné, Anne Petterson en Wim van Meurs 16/04/2025
Laat alleen rode bloemen bloeien. Wie telt mee in het China van Xi Jinping? Emily Feng 16/04/2025
De man in cel 401. De oorlogsjaren van Simon Willemse John Brosens 16/04/2025
Anselmus Poneli en Perry Pierik De kunst is een gulzig monster. Brieven 2018-2020 16/04/2025
De tegenstoot. Grebbeberg 12 en 13 mei 1940. Bataljon Jagers gesteld voor onmogelijke opdracht Jaap A. Kip 16/04/2025
Wilhelmus. Mijn grootvader bij de Waffen-SS Tim Berbers 12/04/2025
Wereldsteden van de Lage Landen. Stadsgeschiedenis van Nederland en België Nadia Bourras, Jan Hein Furnée, Hilde Greefs e.a. (red) 12/04/2025
Eeuwen des onderscheids. Een geschiedenis van middeleeuws Europa. Herziene uitgave Wim Blockmans en Peter Hoppenbrouwers 12/04/2025
De verre uithoeken van de bekende wereld. Een nieuwe geschiedenis van de oude beschavingen (vert. Aad Janssen en Joost Pollmann) Owen Rees 12/04/2025
Rexit. Leopold III en het tragische misverstand Vincent Stuer 12/04/2025
De geboorte van New York. Hoe het Nederlandse Manhattan in Engelse handen kwam (vert. Catalien van Paassen, Willem van Paassen en Jan Willem Reitsma) Russell Shorto 12/04/2025
De geboorte van de stad. Op zoek naar middeleeuws Amsterdam Emma Los en Erik Schmitz (red.) 12/04/2025
12345678910...Laatste

De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)

Jonas Roelens
De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)
Sterck & De Vreese, 2024, 256 blz., EUR 27,90
ISBN: 9789464712261

Sodomie, afgeleid van de Bijbelse stad Sodom, was een breed containerbegrip in de late middeleeuwen om een hele reeks seksuele handelingen te omschrijven. Die hadden met elkaar gemeen dat ze niet op de voortplanting gericht waren en bijgevolg de goddelijke orde ontwrichtten. De term werd vooral gebruikt om seks tussen mannen te beschrijven. Sodomie was zo verwerpelijk dat het woord uitspreken al een misdaad leek.
In ‘De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)’ presenteert Jonas Roelens een Nederlandstalige bewerking van zijn in het Engels verschenen academische monografie, die zijn doctoraal proefschrift internationale bekendheid gaf. De auteur is postdoctoraal onderzoeker en docent gendergeschiedenis aan de Universiteit Gent.
De historicus stootte op de stilte rond de ‘tegennatuurlijke’ zonde en als gevolg daarvan op laconieke bronnen. Na intensief speuren in de archieven naar sodomieprocessen in de Zuidelijke Nederlanden kon hij meer dan vierhonderd individuen tijdens meer dan tweehonderd processen identificeren. Hij wilde ook doordringen naar de achterliggende mentaliteiten, waardoor sodomie en de vervolging van minderheden een opstap worden om samenlevingen in de late middeleeuwen en de vroegmoderne tijd beter te begrijpen.
De auteur structureert zijn werk in bevattelijke hoofdstukken. Het eerste deel schetst het algemeen kader. Na methodologische beschouwingen over het in kaart brengen van (hoofdstuk 1) en het discours over sodomie (hoofdstuk 2), kwantificeert hij de sodomievervolging in tijd en ruimte (hoofdstuk 3). Het hoogtepunt ervan situeerde zich in de Zuidelijke Nederlanden tussen 1400 en 1525 met een uitschieter in het laatmiddeleeuwse Brugge. Hij duidt het verschijnsel sociologisch via het zondebokmechanisme (hoofdstuk 4). In het tweede deel (hoofdstukken 5 tot en met 10) focust hij op het sociale profiel van de vervolgden (burgers, edelen, clerici, vreemdelingen, vrouwen en jongeren). In het derde deel komt de stedelijke gemeenschap opnieuw aan bod met het belang van roddels (hoofdstuk 11), van de geschreven propaganda (hoofdstuk 12) en van het verschil tussen het intellectuele en het populaire discours over homo-erotische handelingen (hoofdstuk 13).
Roelens vertrekt telkens van concrete verhalen. Hij benadert het verleden in zijn eigen historische context met veel aandacht voor bottom-up-verklaringen. Hij weet een plausibele verklaring te bieden waarom het in de 15de eeuw tot een hoogtepunt in de sodomievervolging in de Zuidelijke Nederlanden kwam, hoewel hij ook wijst op de beperkingen van zijn verklaring, gezien de verschillen tussen bijvoorbeeld Brugge en Gent.
Roelens laat zien dat de manier waarop samenlevingen in het verleden met in hun ogen ongewenste individuen omgingen, veel zegt over dat verleden, maar ook over onze tijd. Inzicht in de dynamieken van angst, polarisatie en marginalisering die tot vervolging leiden, helpt misschien inzicht te krijgen in de factoren die intolerantie in de hand werken in onze tijd, waarin sommige politici ook seksuele minderheidsgroepen op de korrel nemen.
Zwart-witafbeeldingen in de tekst en achteraan een beredeneerde bibliografie en een bijlage met zestien tabellen vervolledigen deze relevante historische monografie, die vernieuwend mentaliteits-historisch onderzoek toegankelijk maakt voor een breed publiek.

[Walter Smits - 25/11/2024]